وجود دستگاه های خودپرداز (ATM یا automated teller machine) در هر شهر ضروری است و برای انجام بسیاری از خدمات بانکی بدون نیاز به مراجعه به بانک، افراد به آن نیاز پیدا می‌کنند.
به‌طور معمول این ابزار برای دریافت پول نقد، انجام کارت به کارت و دریافت موجودی از کارت شخصی مورد استفاده قرار می‌گیرند. بخش کثیری از این دستگاه‌ها را می‌توان در کنار درب بانک‌های گوناگون و در شعب مختلف آن‌ها پیدا کرد.
خرید خودپرداز شخصی یکی از کار‌هایی است که برخی افراد دارای کسب‌و‌کار یا حرفه خاص انجام می‌دهند. چنانچه شما هم قصد خرید ATM شخصی را دارید، در این مطلب بصورت کامل همه موارد آن اورده شده است.
هر فردی که می‌خواهد به انجام این کار بپردازد، ابتدا باید در مورد قوانین بانک‌ها برای اجازه نصب عابر بانک شخصی خارج از بانک اطلاعاتی را کسب کند. بسیاری از افراد گمان می‌کنند انجام این کار سود چندانی نداشته و به‌اصطلاح برایشان به‌صرفه نیست. اغلب کسانی که ATM شخصی را خریداری کرده و در کنار درب محل کار یا حتی خانه خود قرار می‌دهند، در‌واقع به این کار برای سرمایه‌گذاری روی سرمایه اصلی که راکد بوده پرداخته‌اند. اگر قصد خرید خودپرداز را دارید، باید در ابتدا قیمت آن و همچنین میزان بودجه خود را در نظر بگیرید.
امکان خرید خودپرداز شخصی وجود دارد؟
ممکن است برخی با این کلمه یا اصطلاح آشنایی نداشته باشند و ندانند منظور دقیق از این وسیله به‌صورت شخصی چیست. تا پیش از سال ۱۳۹۵ این قانون تصویب نشده بود که افراد عادی هم می‌توانند مالک این نوع دستگاه‌ها باشند. پس از این تاریخ بود که بانک مرکزی تصمیم گرفت به غیر از بانک‌ها، اشخاص دیگر هم می‌توانند مالکیت این ابزار را بر‌عهده گرفته و از طریق آن‌ها سود قابل توجهی کسب کنند. با این وجود از دستگاه ATM تنها به‌عنوان وسیله‌ای برای خدمت‌رسانی به ملت از طریق بانک استفاده نمی‌شود.
ممکن است فردی که به خرید خودپرداز شخصی پرداخته است، این کار را باهدف کسب درآمد انجام داده باشد؛ حتی برخی اشخاص با خریداری کردن این وسیله و کسب سود و درآمد، آن را به‌عنوان شغل دوم خود پذیرفته‌اند. این ماشین سودآور چگونه می‌تواند تا این حد برای شخصی که آن را خریداری کرده منفعت داشته باشد که حتی عنوان شغل دوم را هم به خود اختصاص داده؟ نفعی که این وسیله برای مالک آن دارد، از راه انجام تراکنش به دست می‌آید.
چنانچه دارای عابربانک شخصی باشید، هر تراکنشی که از طریق دستگاهتان انجام گیرد، ۶۰ درصد از آن تراکنش بدون اینکه حتی ریالی بابت مالیات و بیمه کسر شود، به حسابتان واریز خواهد شد. وقتی این قانون تصویب شد که اشخاص معمولی هم می‌توانستند از این وسیله برای خود‌شان خریداری کنند، برخی افراد از دوست و آشناهایشان پول قرض کرده یا وام می‌گرفتند تا بتوانند آن را داشته باشند. می‌توان گفت فکر اینکه از راه سود واریزی دستگاه، بتوان قسط‌ها را پرداخت کرد فکری اقتصادی است.
مدارک لازم برای خرید ATM شخصی
خرید خودپرداز، کاری چندان آسوده و راحت نیست؛ گمان نکنید که مانند اسم نوشتن برای قرعه‌کشی‌های خانگی است. فرقی نمی‌کند که قصد خریداری این دستگاه از کدام بانک را دارید، تمامی مدارکی که باید ارائه دهید در همه بانک‌ها دارای شرایط یکسانی است. این شرایط مشابه برای تمامی بانک‌ها به این خاطر است که در نهایت مدارک برای بانک مرکزی فرستاده می‌شوند و این بانک است که تصمیم می‌گیرد به شخص درخواست‌کننده دارای شرایط لازم، اجازه خرید و نصب ATM را بدهد یا خیر!
برای دریافت اجازه از بانک مرکزی، نیاز به جمع‌آوری مدارک زیر و ارائه آن‌ها را دارید.
- شناسنامه
- اجاره‌نامه
- مالکیت یک برگه چک جهت ضمانت
- کارت ملی
- گواهی امضا
- سند
برای خرید خودپرداز شخصی به کجا مراجعه کنیم؟
برای خرید خودپرداز و چگونگی نصب آن در محل مورد‌نظر، لازم است که ابتدا تاییدیه کارگذار اصلی را دریافت کنید. برای انجام تمامی کار‌ها ابتدا لازم است صلاحیت خود را برای داشتن این دستگاه اثبات فرمایید. به همین منظور لازم است مراحل زیر را به ترتیب انجام دهید.
- فرستادن آدرس و لوکیشن محل نصب دستگاه برای کارگذار
اولین قدمی که باید در این راه بردارید، همین کار است. گرفتن تایید برای نصب در آدرس و لوکیشن مقصود توسط کارگذار که فردی از شرکت طرف قرارداد یا از طرف بانک بوده و به محل فرستاده می‌شود، انجام می‌گیرد. پس از طی شدن این مرحله، نوبت مراحل بعدی است.
- برگزیدن نوع برند دستگاه
دومین مرحله از خرید خودپرداز این است که دستگاه بر اساس نوع کاربری، تراکم جمعیت در آن منطقه و تعداد افرادی که قرار است از آن استفاده کنند، انتخاب شود. انتخاب دستگاه بر اساس مشخصات دستگاه خودپرداز، توسط همان کارگذار انجام می‌شود. برای مثال: دستگاهی که برای جلوی هتل یا رستوران استفاده می‌شود، با وسیله‌ای که در بازار‌های پر‌رفت‌و‌آمد نصب می‌شوند تفاوت دارند. این تفاوت در دستگاه اغلب برای ظرفیت آن‌ها سنجیده می‌شود.
می‌توان تخمین زد در روز تعداد استفاده‌ای که ممکن است از یک ATM در کنار رستوران یا هتل انجام شود، حدود ۵۰ تا ۱۰۰ نفر است. این عدد در حالی است که در بازار‌های شلوغ امکان دارد روزانه ۴۰۰ الی ۸۰۰ نفر از یک عابربانک شخصی استفاده کنند. قطعا ظرفیت دستگاهی با این میزان تراکنش در روز باید بیش از ظرفیت ATM جلوی رستوران باشد. برخی برند‌ها تا حد خاصی از ظرفیت را برای تولید این وسیله خود در نظر می‌گیرند.
- انتخاب بانک و بستن قرارداد رسمی با آن
در این مرحله از خرید خودپرداز شخصی که مدارک موردنیاز بانک را تهیه کرده و با نظارت کارگذار تمامی شرایط را داشتید، به بانک رجوع داده می‌شوید. در این زمان است که باید از بانک، کد ترمینال دستگاه یا کد تخصیص را دریافت کنید. پس از دریافت این کد باید آن را با روتر بانکی هماهنگ کرد. پس از طی شدن تمامی این مراحل دستگاه آماره، به شبکه بانکی متصل می‌شود.
- راه اندازی خودپرداز برای استفاده
انجام کار‌ها برای راه‌اندازی، تخصصی بوده و باید توسط کارشناسان مربوطه انجام گیرد. پس از نصب این وسیله در محل اصلی خود، کارشناس مربوطه آموزش‌های لازم را به پذیرنده یا همان درخواست‌کننده می‌دهد. این کار در اصل نوعی شراکت بین فرد مالک با بانک است. از لحظه‌ای که اولین تراکنش انجام شود به بعد، این سود وارد حساب شخص می‌شود.
سود دستگاه عابربانک چگونه محاسبه می شود؟
بانک مرکزی پس از تصویب خرید خودپرداز توسط اشخاص معمولی، برخی قوانین را هم در پی آن به وجود آورده و برای آن‌ها بخش‌نامه‌ای را در نظر گرفته است. یکی از این بخش‌نامه‌های مهم، به دریافت کارمزد توسط بانک و فرد صاحب ATM مربوط می‌شود. به‌صورت میانگین، کارمزدی که هر بانک برای هر تراکنش انجام‌شده توسط عابربانک شخصی برای مالک آن در نظر می‌گیرد، ۶۰ درصد است. بنا بر سیاست‌هایی که در بانک‌های مختلف وجود دارد، ممکن است از میزان این درصد کاسته شده یا به آن افزوده شود.
به‌طور معمول واریزی که توسط بانک برای حساب شخصی مالک عابربانک شخصی انجام می‌شود، به‌صورت ماهیانه است؛ چراکه درصد برخی خدمات غیر‌‌نقدی مانند جا‌به‌جایی حساب یا پرداخت قبوض، باید جمع شده و در ماه حساب شود. به‌صورت کلی فردی که به خرید خودپرداز پرداخته، سودی بر اساس موارد زیر به ریال دریافت می‌کند.
- شارژ تلفن همراه: ۱۵۰۰
- پرداخت قبوض: ۴۰۰۰
- برداشت ۲ میلیون ریال: ۱۴۰۰۰
- دریافت موجودی: ۱۰۰۰
- انتقال وجه: ۴۰۰۰
مزایای خرید دستگاه ATM
- در دسترس بودن به‌صورت همیشگی
- افراد برای دریافت وجه نقد، نیاز به باز بودن بانک‌ها ندارند.
- انجام تمامی عملیات بانکی به‌صورت ۲۴ ساعته
- گرفتن اسکناس‌های جدید و نو
- عدم مراجعه به بانک و صرفه‌جویی در وقت
- انجام سریع عملیات
- دریافت رمز دوم برای انجام‌دادن کار‌های بانکی
- دیدن موجودی حساب شخصی
- حفظ حریم شخصی
- راحت بودن مراجعه به دستگاه‌ها در هر نقطه از شهر
- لازم نیست برای انجام عملیات بانکی، ساعت‌های زیادی را در صف‌های طولانی قرار بگیرید.
قبل از خرید دستگاه ATM بدانید
پیش از اینکه بخواهید به دنبال راهی برای خرید خودپرداز به‌صورت راحت باشید، بهتر است به این فکر کنید که چه وسیله‌ای را خریداری کنم که در نوع خود عالی باشد! باید به دنبال بهترین دستگاه گشته و آن را با توجه به مکانی که قصد دارید قرار دهید و بودجه‌تان را انتخاب کنید. برخی از این ویژگی‌ها را می‌توان در موارد زیر یافت.
- پشتیبانی سریع و فوری
- ظاهر جذاب
- وجود قطعات یدکی برای زمان خراب شدن
- هماهنگی با بستر ارتباطی بانکی کشور
- عدم وجود خطا و باگ برنامه‌نویسی در آن
- به‌روز‌رسانی ساده به ۲ صورت سخت‌افزاری و نرم‌افزاری
- دارا بودن صفحه‌نمایشی ساده و قابل فهم برای عامه مردم
- بررسی دارای ایمنی بالا بودن و سیستمی غیر‌قابل هک پیش از خرید خودپرداز
ویژگی های مکانی که دستگاه باید در آنجا قرار گیرد
چنانچه قرار است یک ATM در شهر کوچک نصب شود، سخت‌گیری‌های چندانی برای آن در نظر گرفته نمی‌شود. یکی از اقداماتی که مالک باید انجام دهد این است که یک دوربین در جلو و دوربین دیگر در پشت وسیله خود قرار دهد. انجام این کار برای این است که هم وسیله و هم کسانی که از آن استفاده می‌کنند امنیت قابل توجهی را دارا باشند. در شهر‌های بزرگ هم بهتر است همین کار‌ها انجام شود. زمانی که کمتر از ۲۰۰ متر دور‌تر از مکان مشخص‌شده برای ATM، دستگاه دیگری وجود داشته باشد، مالک اجازه نصب آن را نخواهد داشت.
چنانچه مستاجر هستید، باید برای خرید خودپرداز از صاحب‌خانه خود اجازه کتبی بگیرید.